Η πρώτη απόπειρα να παρουσιαστεί το επικείμενο κυβερνητικό έργο υπό τον βαρύγδουπο τίτλο (State of the Union) καταγράφηκε πριν περίπου έναν χρόνο. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θεώρησε ότι μια τέτοια πρακτική, η οποία θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν αντιμετωπίστηκε παρά ως ένα ακόμη επικοινωνιακό πυροτεχνήματα, ήταν ένα βήμα αναφοράς ενώπιον της κοινωνίας, αλλά κυρίως ενώπιον των κοινωνικών φορέων, του επερχόμενου κυβερνητικού έργου εντός του τρέχοντος έτους. Έναν χρόνο μετά η Προεδρία ετοιμάζεται να παρουσιάσει εκ νέου όλες τις δράσεις της και τους σχεδιασμούς της.
Η κυβέρνηση, τα μέλη της και τα στελέχη στο Προεδρικό προφανώς μοχθούν αυτές τις ημέρες για τη νέα παράσταση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο ίδιος, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης μάζωξης των μελών της κυβέρνησής του στο Τρόοδος, υπεραμύνθηκε αυτής της πρακτικής του, σημειώνοντας ότι ως κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη «στο πλαίσιο της λογοδοσίας και της πλήρους διαφάνειας να λέμε δημοσίως τι θα κάνουμε». Είναι μια προεδρική προσέγγιση η οποία μπορεί να έχει χαρακτηριστικά της συνέπειας για να φέρει σε γνώση της κοινωνίας τι ακριβώς θα πράξει η εξουσία την περίοδο των επομένων δώδεκα μηνών, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αποτελεί το καθοριστικό βήμα στην υλοποίηση αυτών των πολιτικών. Από τα σημαντικά στοιχεία αυτής της καταγραφής θα είναι, όπως αποκάλυψε χθες ο «Π», τα ζητήματα που αφορούν την οικονομία με άξονα τον φορολογικό μετασχηματισμό, αλλά επί τους παρόντος δεν υπάρχουν λεπτομέρειες για να ανακοινωθούν.
Χωρίς ευχολόγια
Στο γενικό πλαίσιο της κυβερνητικής δράσης δεν αναμένονται εκπλήξεις κυρίως σε θέματα που δεν έχουν ακουστεί και δεν έχουν ενσωματωθεί στο κυβερνητικό έργο. Θα γίνει αναφορά σε έργα που άρχισαν πριν από τη σημερινή διακυβέρνηση και έχουν ολοκληρωθεί στη δράση της παρούσας. Θα γίνει λόγος σε δράσεις οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη. Ο Πρόεδρος έκανε αναφορά για 88 δράσεις, οι πλείστες των οποίων έχουν ολοκληρωθεί την περασμένη χρονιά. Στην ουσία όμως αναμένεται να κυριαρχήσει ακόμη μια φορά η λογική της αριθμολαγνείας, δηλαδή της ανακοίνωσης δεκάδων κυβερνητικών δράσεων, οι οποίες κατά την εκτίμηση του Προεδρικού διαμορφώνουν σταθερά την κυπριακή κοινωνία, στεριώνουν την κοινωνική συνοχή, ενώ εμπεδώνουν και την αναγκαιότητα για διαφανή δράση της εξουσίας. Εν ολίγοις, η παρουσίαση των στοχεύσεων του κράτους για το επόμενο διάστημα είναι μεν μια θετική πρακτική, αλλά αυτή ποσώς προεξοφλεί την όποια επιτυχημένη δράση για τις διάφορες εξαγγελίες.
Επανεκκίνηση;
Η Προεδρία θεωρεί αυτή τη συγκεκριμένη εσωτερική δράση ως ιδιαίτερα σημαντική, αλλά και ως μια καθοδηγητική κίνηση με βάση την οποία θα μπορούσαν να δημιουργηθούν οι συνθήκες για μια νέα προσπάθεια επανεκκίνησης της κυβερνητικής μηχανής. Είναι μια μέθοδος για την οποία η Προεδρία θεωρεί ότι θα συμβάλει σημαντικά, όχι μόνο επί της ουσίας των εξαγγελιών στη βάση των επικαιροποιημένων αναγκών της κοινωνίας, της συσσωρευμένης εμπειρίας ήδη του ίδιου του Προέδρου για το τρόπο διοίκησης στη διακυβέρνηση, αλλά θα κρατήσει ψηλά -και αυτή είναι η έγνοια του Προέδρου- τα στάνταρ τα οποία αφορούν το επικοινωνιακό κομμάτι στα καθήκοντα του ιδίου και της κυβέρνησής του.
Κέρδη και ζημιές
Η προφανής εικόνα της προεδρικής δράσης αλλά και οι στόχοι οι οποίοι τίθενται για τους επόμενους μήνες είναι ξεκάθαρο ότι δεν μπορούν να στηριχθούν πλήρως από όλο τα φάσμα των συνεργατών του Προέδρου. Είναι ένας προβληματισμός ο οποίος καταλαγιάζει για ένα μικρό διάστημα αλλά στην πορεία εκ νέου διογκώνεται, με αποτέλεσμα να αποτελεί αυτό το χάσμα εμπόδιο στη διαμόρφωση μιας διαφορετικής εικόνας του Προέδρου εντός του κοινωνικού συνόλου. Είναι μεν σαφές και αυτό το εξαίρουν ακόμη και όσοι επικρίνουν κατά καιρούς τον Πρόεδρο, και κυρίως η αντιπολίτευση, η οποία έτσι και αλλιώς δεν έχει συνεκτικά χαρακτηριστικά, ότι ένα κομμάτι της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης αποτυπώνεται κατά τρόπο θετικό στην κοινή γνώμη. Αυτή όμως η διαπίστωση δεν έχει καθοριστικά χαρακτηριστικά στην αλλαγή του κλίματος στο εσωτερικό και στη γενική αντίληψη που έχει διαμορφωθεί στην κοινωνία, η οποία διατηρεί έντονα αρνητικά χαρακτηριστικά για τον Πρόεδρο και τη σημερινή διακυβέρνηση. Πιθανώς να αδικείται ο Πρόεδρος από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται από την πλειοψηφία, αλλά οι κατά καιρούς αστοχίες, η εμπέδωση στα πλατιά στρώματα ότι δεν είναι αποφασιστικός διαμορφωτής για πραγματικές αλλαγές, κρατούν το εύρος της απήχησής του σε χαμηλά επίπεδα. Εν ολίγοις, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αισθάνεται αυτή την πίεση, με αποτέλεσμα να επιχειρεί να στρέψει την προσοχή της κοινής γνώμης σε ζητήματα στα οποία θεωρεί ότι δύναται να την πείσει ώστε να προστίθενται κέρδη για τον ίδιο. Δεν αντιλαμβάνεται ωστόσο πως με αυτά τα ζητήματα, αλλά και όποια θέματα αναδεικνύονται από μια παραγόμενη συνεχή κινητικότητα και στο διεθνές κομμάτι, δεν είναι δυνατόν να επηρεασθεί ο αλγόριθμος της χαμηλής αποδοχής του στο εσωτερικό κομμάτι της δράσης του.
Προβληματισμός
Οι νέες εξαγγελίες του Πρόεδρου, ή καλύτερα η κατάθεση των προγραμματικών του δράσεων για αυτό το έτος, βρίσκονται συνεχώς υπό την αίρεση ενός έντονου προβληματισμού που κυριαρχεί στα προεδρικά δώματα:
• «Μπορούμε να είμαστε πιστευτοί και να δημιουργήσουμε θετική δυναμική εντός της κοινωνίας με βάση το σημερινό σχήμα του Υπουργικού Συμβουλίου;»
Ένας μόνιμος προβληματισμός του Νίκου Χριστοδουλίδη, έστω αν κατά τρόπο γλαφυρό, κτυπώντας μάλιστα το χέρι στο τραπέζι σε μια πρόσφατη συνέντευξή του σε πλειάδα δημοσιογράφων του «Φιλελεύθερου», ξεκαθάρισε ότι «δεν θα προχωρήσει σε ανασχηματισμό της κυβέρνησής του και ότι δεν σκέφτεται κάτι τέτοιο». Οι δημοσιογραφικές, ωστόσο, πληροφορίες δεν έρχονται από το πουθενά. Οι σκέψεις για αποδόμηση μελών του Υπουργικού Συμβουλίου είναι του ίδιου του Προέδρου, ενώ επί του προκειμένου, στις πολλές επαφές του με εσωτερικούς παράγοντες, μετρά την αντίδρασή τους αναφορικά με τις επιδόσεις των υπουργών του. Ενίοτε μάλιστα αξιολογεί και πρόσωπα για διορισμό στο κυβερνητικό σχήμα.
Το ανακάτεμα της τράπουλας
Εκείνο το οποίο αποτυπώνεται ως πρόβλημα για την Προεδρία, είναι κατά πόσο στο σύνολό του το σημερινό υπουργικό σχήμα διαθέτει τα φόντα να υποστηρίξει τους προεδρικούς σχεδιασμούς για την υλοποίηση των στόχων που τίθενται και οι οποίοι στην ουσία θα σηματοδοτήσουν την επανεκκίνηση της διακυβέρνησης του τόπου. Μάλλον δεν είναι δύσκολη η εξαγωγή συμπεράσματος σε αυτό το ζήτημα: Η μεγάλη σημασία που δίνει ο Πρόεδρος στην εξωτερίκευση των στόχων και προσανατολισμών του, δεν του αφήνει πολλά περιθώρια για να μην αλλάξει ορισμένα εκ των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου. Δεν έχει άλλη διέξοδο από το να προχωρήσει το επόμενο διάστημα σε ανακάτεμα της τράπουλας, κίνηση η οποία θα συνάδει με την εξαγγελία των επόμενων δράσεων της κυβέρνησης. Δεν προχώρησε στην αλλαγή μελών του Υπουργικού Συμβουλίου τη δεδομένη στιγμή, αλλά σύμφωνα με πηγές που μίλησαν στο «Π» ο Νίκος Χριστοδουλίδης «μπορεί να μας αιφνιδιάσει λίαν συντόμως». Όπως μας έλεγε η ίδια πηγή, κατά την εξαγγελία την ερχόμενη Τετάρτη των επόμενων κινήσεων της διακυβέρνησης. να περιμένουμε μια παρουσίαση που να εστιάζει στον ίδιο, «προεδρολογικού» δηλαδή χαρακτήρα, υπό την αίρεση ενός ανασχηματισμού το αμέσως επόμενο διάστημα, είτε με τη φυγή μερικών υπουργών (γίνεται λόγος για τουλάχιστον τριών, αλλά και υφυπουργών), ενώ δεν αποκλείονται και διορθωτικές κινήσεις με εσωτερικές μετακινήσεις.
